Åžirketlerin faaliyet kodlarının yenilenmesiyle Türk özel sektörünün fotoÄŸrafı netleÅŸti. 
TOBB, Maliye Bakanlığı, Gelir Ä°daresi BaÅŸkanlığı, TÜGÄ°K, SGK ile Nüfus ve VatandaÅŸlık Ä°ÅŸleri Genel MüdürlüÄŸü tarafından ortaklaÅŸa yürütülen ÅŸirketlerin ekonomik faaliyetlerinin sınıflandırıldığı NACE isimli kodlama sistemi tamamlandı. Bu sistem ile ÅŸirketlere de vatandaÅŸlar gibi kimlik numarası verilirken, ticaret ve sanayi envanteri konusunda önemli bir düzenlemeye imza atıldı. Önümüzdeki oda ve borsa seçimleri de NACE kodlama sistemine göre gerçekleÅŸtirilecek.

-“Yıllardır karanlıkta boks yapıyorduk”

TOBB BaÅŸkanı M. Rifat HisarcıklıoÄŸlu konuÅŸmasında NACE kodlama sistemi ile hem Türk özel sektörü, hem de ekonominin geneli açısından devrim niteliÄŸindeki bir çalışmayı hayata geçirdiklerini açıkladı. VatandaÅŸların, nasıl bir tek TC kimlik numarası varsa, artık ÅŸirketlerin de tek bir faaliyet kodu olacağını bildiren HisarcıklıoÄŸlu, bu çalışmanın gerekçesini ÅŸöyle açıkladı:

“Eskiden ÅŸirketlerin faaliyet kodlarını tespit eden, yani hangi ticari faaliyeti yaptıklarını gösteren objektif ve somut kriterler yoktu. Farklı kurumlarda, farklı faaliyet sınıflandırmaları vardı. Dolayısıyla bir ÅŸirket, farklı kurumlarda farklı faaliyet alanında iÅŸ yapıyor gözükebiliyordu.
Daha vahim bir durum da vardı. Benim ayakkabıcı dediÄŸime, Gelir Ä°daresi çantacı diyor, SGK kimyacı diyor, TÜÄ°K baÅŸka bir ÅŸey diyordu. Soruyorum. Türkiye’de kaç tane ayakkabı üreticisi olduÄŸunu bilen var mı? Peki, ÅŸirketlerin adres bilgilerinin güncelliÄŸi sıkıntılı deÄŸil miydi?
Gazetelerde, adresinde bulunmayan firmaların, yani hayalet ÅŸirketlerin haberlerini devamlı görüyoruz. Åžimdi bulunduÄŸumuz binanın yakınında, mesela kaç tane cep telefonu satıcısı var? Bilemiyoruz. Çünkü ÅŸirketlerin adres bilgileri güncel deÄŸildi.
Ä°ÅŸte bu nedenle yola çıktık. “Böyle el yordamıyla gidersek 2023 hedeflerimize varamayız”dedik. Aslında yıllardır karanlıkta boks yapıyoruz. Bu hedeflere ulaÅŸmak için önce kendimizi tanımamız lazım. Fakat maalesef Türkiye’de büyük resmi bilen yok.
Bu duruma bir son vermek için Gümrük ve Ticaret Bakanlığımız bir inisiyatif baÅŸlattı. Bizden tüm Türkiye’de bu çalışmayı yapmamızı istedi.
Çalışmalar boyunca bizden desteÄŸini esirgemeyen Sayın Bakanımız Hayati Yazıcı’ya teÅŸekkürü bir borç biliyorum.”

-Tüm kurumlar bu kodları baz alacak

Hem Türk özel sektörü, hem de ekonominin geneli açısından devrim niteliÄŸindeki bir çalışmayı hayata geçirdiklerini ifade eden HisarcıklıoÄŸlu, Avrupa BirliÄŸi tarafından geliÅŸtirilen, kısa adı “NACE” olan “ekonomik faaliyetlerin istatistikî sınıflandırılması” isimli kodlama sisteminin önemini anlattı.
Bütün ilgili kuruların müÅŸterek olarak tamamladığı NACE çalışması sayesinde, artık her bir iÅŸletmenin, uluslararası kodlama sistemine uyumlu bu rehberdeki bir faaliyet koduna denk geldiÄŸini bildiren HisarcıklıoÄŸlu, “Hangi firmanın, hangi sektöre ait faaliyet kodunda yer alacağı, belgeye ve somut ciro rakamına dayalı hale getirilmiÅŸtir. Gelir Ä°daresi BaÅŸkanlığı tarafından ÅŸirket bazında tespit edilen en yüksek cironun saÄŸlandığı sektör, o ÅŸirketin esas faaliyet kodu olarak belirlenmiÅŸtir. Tüm kurumlar, bu kodları baz alacaktır. Kurumlar arasındaki uyumsuzluk giderilmiÅŸ olacaktır. Meslek gruplarının doÄŸru bir ÅŸekilde yapılmasıyla Oda ve Borsa seçimleri daha saÄŸlıklı bir ÅŸekilde yapılabilecek, yaÅŸanan bazı aksamaların önüne geçilecektir.”

-1 milyondan fazla ÅŸirketin ciro bilgilerine göre kodlar belirlendi

Bu sistemin hayata geçmesi için, Gelir Ä°daresi BaÅŸkanlığı, TUÄ°K, Nüfus ve VatandaÅŸlık Ä°ÅŸleri, SGK ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığının, TOBB ile birlikte muazzam bir çalışma gerçekleÅŸtirdiÄŸini vurgulayan HisarcıklıoÄŸlu, 1 milyondan fazla ÅŸirketin kayıtlı ciro bilgilerine göre faaliyet kodlarının belirlendiÄŸini kaydetti. HisarcıklıoÄŸlu süreci ÅŸöyle özetledi: “Sonra bu ÅŸirketlere tebligat gönderdik. Sonra gördük ki, bu ÅŸirketlerin yarısı, son bildirilen adreslerinde yok. Adreslerinde bulunamayan yaklaşık 520 bin ÅŸirketin ticaret sicil adreslerine ikinci kez tebligat yapıldı. Burada da bulunamayan 64 bin ÅŸirkete telefonla ulaşılarak adresleri bulundu ve üçüncü defa tebligat gönderildi. Yani aktif olan tüm firmalarımıza ulaÅŸtık ve NACE kodunu tebliÄŸ ettik. Bununla da yetinmedik, 21 ulusal gazetede de ilan verdik ki, artık herkes bu yeni sistemin fakına varsın, web sitemizden NACE koduna baksın.
Sonrasında, internet üzerinden bu bilgilerine ulaşıp, kontrol etmelerine imkan saÄŸladık. Sonuç olarak tüm bu iÅŸlemlerin sonrasında tebliÄŸ edilen faaliyet kodlarına yaklaşık 18 bin itiraz geldi. Yani itirazların oranı yüzde 2’nin bile altında kaldı.
Bunların hepsini Gelir İdaresi Başkanlığı ile birlikte değerlendirdik ve 15 bin itiraz haklı bulunarak NACE kodları değiştirildi.
Ä°tirazlar doÄŸrultusunda oluÅŸan nihai faaliyet kodları üzerinden Odaların/Borsaların meslek grupları belirlendi.
Son derece objektif ve saydam bir süreç izledik. Bugün de Oda ve Borsalarınızda belirlenen meslek gruplarını teslim ediyoruz.”

-Oda borsa seçimleri bu meslek gruplarına göre yapılacak

Önümüzdeki iki ay tüm oda ve borsalarda seçimler bu meslek gruplarına göre yapılacağını duyuran TOBB BaÅŸkanı HisarcıklıoÄŸlu, “Demokratik iÅŸleyiÅŸ mekanizmasından dolayı övündüÄŸümüz camiamız bu yöntemle daha da güçlenecek. Üyelerimizle daha kolay baÄŸlantı kurabileceÄŸiz. Gelecek haftadan itibaren tüm üyelerimiz kendi meslek gruplarını web sitemizden görebilir hale gelecek. Sistem ÅŸeffaflaÅŸtıkça, etkinlik artacak, sahiplenme artacak” diye konuÅŸtu.

-NACE nerelerde kullanılacak?

TOBB BaÅŸkanı Rifat HisarcıklıoÄŸlu NACE kodlarının bundan sonra birçok alanda kullanılmasının mümkün olduÄŸunu bildirdi. Yeni sistem ile yatırım teÅŸvik mekanizmasının daha da saÄŸlıklı hale getirilebileceÄŸini belirten HisarcıklıoÄŸlu, “Sektörel kümelenme ihtiyaçlarını tespit edebileceÄŸiz. Maliye politikalarının dizaynı daha saÄŸlıklı yapılabilecek. Zira sektörel selektif politikaların belirlenmesi mümkün olacak. Kayıtlı ekonominin büyümesine de destek olacağız. KOSGEB’in kredilerinde de artık bu faaliyet kodları dikkate alınacak” dedi.

NACE kodlama sitemi ile belli bir adres bazında hangi faaliyet alanında ÅŸirket bulmak istenirse, bu bilgiye ulaÅŸabileceÄŸini kaydeden HisarcıklıoÄŸlu ÅŸunları söyledi: “Web üzerinde ÅŸirketlere ulaÅŸmak daha kolay hale gelecek. Çünkü faaliyetleri ve adresleri ilk defa güncel halde olacak. Yurtdışından gelen mal talepleri ve ortaklık teklifleri, hangi faaliyet konusundaki firmaları ilgilendiriyorsa, o firmalara artık daha saÄŸlıklı ve hızlı bir ÅŸekilde ulaÅŸtırılabilecek. Böylece reel sektörün iÅŸ hacminin artmasına imkan saÄŸlanacak. Kısaca reel sektörümüz için yeni fırsatlar bulmalarını saÄŸlayacak ve çok daha kazançlı bir dönem baÅŸlıyor.”

-Kimsenin kodu keyfi olarak deÄŸiÅŸmedi

Kurumlarımız arasındaki ortak akıldan müthiÅŸ bir iÅŸ çıktığını söyleyen HisarcıklıoÄŸlu, Türkiye’de ilk defa ÅŸirketler kesiminin hangi faaliyetleri gerçekleÅŸtirdiÄŸine dair bu kadar net bir tablo ortaya çıktığını açıkladı. TOBB BaÅŸkanı M. Rifat HisarcıklıoÄŸlu, NACE kodlarının bundan sonra birçok alanda kullanılmasının mümkün olduÄŸuna da iÅŸaret etti.

“Bundan sonra bize düÅŸen görev, oda/borsa camiasına yakışır bir ÅŸekilde bu yeni sistemi tanıtmak ve etkin ÅŸekilde çalışmasını saÄŸlamaktır” diyen HisarcıklıoÄŸlu ÅŸöyle konuÅŸtu: “Sizlere gelip, bu yeni sistemi için ben bir form doldurmadım, faaliyet kodu tespiti yapmadım diyen iÅŸadamları olabilir. Onlara da ÅŸunu iyi anlatmanız lazım. Faaliyet kodunu belirleme iÅŸi, eskisi gibi ÅŸahsın tercihine baÄŸlı olmaktan yapıdan çıkarılmıştır.
Mali müÅŸaviri veya muhasebecisi, zaten kayıtlarda açık olarak ortada olan, ÅŸirketin en yüksek ciroyu saÄŸladığı faaliyet kodunu Gelir Ä°daresi BaÅŸkanlığı’nın talep ettiÄŸi bildirim formuna yazmaktadır.
Ä°tirazı olanlar, zaten verilen yeterli süre içinde bunları iletmiÅŸ ve bunların her biri incelenerek itirazında haklı olanların düzeltmeleri yapılmıştır.
Yani biz kimseye NACE kodu vermedik, kimsenin kodunu keyfi olarak deÄŸiÅŸtirmedik. Kendileri beyan ettiler, kendileri itiraz ettiler.
Åžimdi görev bizlere, oda/borsa baÅŸkanlarıma düÅŸüyor. Elbette insanlar eski alıştıkları yapının devam etmesini isterler. Bizler onlara, bu yeni sistemin, daha adil ve hakkaniyetli olduÄŸunu göstermeliyiz. ülkemiz için, camiamız için niye gerekli olduÄŸunu anlamalarını saÄŸlamalıyız.
EÄŸer bu sistemin saÄŸlıklı bir ÅŸekilde iÅŸlemesini saÄŸlayabilirsek, hem camiamıza hem de ülkemize, kalıcı ve faydalı bir eser bırakmış olacağız.”

HisarcıklıoÄŸlu konuÅŸmasının sonunda baÅŸta Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı olmak üzere, emeÄŸi geçen Gelir Ä°daresi BaÅŸkanlığına ve BaÅŸkanı Mehmet Kilci’ye, Türkiye Ä°statistik Kurumu’na ve BaÅŸkanı Birol Aydemir’e, Sosyal Güvenlik Kurumu’na ve BaÅŸkanı Fatih Acar ile Nüfus ve VatandaÅŸlık Ä°ÅŸleri Genel MüdürlüÄŸü’ne teÅŸekkürlerini iletti.

-Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı

Toplantıda konuÅŸan Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, NACE Projesi'nin mükemmel bir proje olduÄŸunu belirterek, ''NACE çalışması, Türkiye'de ticari hayatımızın mükemmel bir veriye kavuÅŸturulması çerçevesinde deÄŸerlendirdiÄŸimizde devrim niteliÄŸinde bir çalışma'' dedi.

Toplumların baÅŸarılı olması, sektörlerin hedeflerine ulaÅŸması için deÄŸiÅŸik etkenler olduÄŸunun altını çizen Yazıcı, ancak hangi iÅŸletmenin ne yaptığının biliniyor olmasının son derece önem teÅŸkil ettiÄŸini söyledi.

Yazıcı, ticari hayatın içerisinde odaların oluÅŸturulmasında üye olarak, delege olarak yer alacak bireylerin ne ürettiklerinin, ne yaptıklarının biliniyor olması gerektiÄŸini vurguladı.
Bakan Yazıcı, bundan sonra ''Gel seni ÅŸu grupta kaydedeyim, sizin birader var ya o da ÅŸuraya gitsin' yaklaşımının bittiÄŸini belirterek, ÅŸöyle konuÅŸtu:

''Ölçüsü olmayan bu düzenleme dönemi bitti. Herkes bu kodlamaya göre, hangi grup, hangi kategoride yer alacağı, hangi sektörde delege olacağı, oy kullanacağı bu çalışmayla artık belirledik. Hiç kimse bunu baÅŸkalaÅŸtıramaz. Bugün bile bir kaç yerden telefonla arayan arkadaÅŸlarım oldu. Bunlar içinde vekiller de var. Ä°ÅŸ hayatından kiÅŸiler de var. Ä°sim vermeyeyim, 'Falan yerde üye kaydı yapılıyor, seçimleri etkilemek için muazzam bir çalışma var. Yav sen de onun içerisinde misin, nereden biliyorsun? Artık bunlar olmayacak.

Bu gerçekten bizim son derece önem verdiÄŸimiz iÅŸ dünyasının önemli yapıları, ticaret odaları, sanayi odaları, deniz ticaret odaları, ticaret borsalarının seçimleri ÅŸeffaf, herkesin pozisyonu neyse o pozisyona uygun yerde görev almak üzere gerçekleÅŸtirilecek. Güvene dayalı bir zemine oturtulacak. Ä°ÅŸte bu proje (NACE) bunu önemli ölçüde saÄŸlayan bir proje. Bu çalışmanın bitimiyle seçimler aynı zamana çakışsaydı büyük bir spekülasyon olacaktı. 'Niye bitirilmedi', 'Birileri mi kayrıldı' diye. Hiç bu tür ÅŸeye mahal vermeyelim dedik. Bu projenin hayata geçirilmesi bakımından önemli sonuçlara yol açacak diye düÅŸündük ve Bakanlar Kurulu'ndan bu kararı çıkardık. Oda seçimlerini Åžubat-Mart ayına öteledik.''

Bakan Yazıcı, NACE kodlaması sonucu kesinleÅŸmiÅŸ olan listelerin hem elektronik ortamda ilgililere gönderileceÄŸini, hem de kendilerine teslim edileceÄŸini belirtti.

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı konuÅŸmasında yeni bir yasa hazırlığından da bahsederek, ''Ä°ki dönem oda baÅŸkanlığı yapan, iki dönem ara vermedikçe yeniden olmaz. Bana göre oradaki 2 dönemlik süre fazla. Bunu Sayın BaÅŸbakanımızla paylaÅŸtık, yeni bir torba yasamız var. Orada onu 1 döneme indiriyoruz'' dedi.